Cheyenne Dictionary

 English

N - n

na -héstoveóó'e
· péeeēse
nail -htóohevó
· mȧhtóóhévo
· -óohevá
· toene-
· -tonȯhené
· -toóneohené
· toóneohēō'o
nail - have pain in a -ónėxóoheváohtsé
nail clippers hestóohevono tsėhetȧxovahtȯtse
· o'oohevá'xestȯtse
nail file hestóohevóhesēō'o
nail polish ma'kóoheváhestȯtse
nail s.t. with a tool -toóneohá
nail (both fingernail and toenail) -htóohevó
naked vóvo'k-
· -vóvo'kahe
· vóvo'ke-
· -vóvo'ko'ȧhéotse
naked appear -vóvo'kenóohe
naked totally -mȯhó'kȯhtahe
name véhestȯtse
name - have a -he-véhestove
name s.o. -oesevéh
name s.t. -véstá
named -véhé
named cute -nėxoósevéhe
named different -nétȧhévevéhe
named fancy -háevéhé
named for s.o. -no'evéhé'tov
named for s.t. -no'evéhé
named how -tónėševéhe
named so -heševéhé
named strange -otoésevéhe
named strongly -háevéhé
named that way -nėheševéhé
named uniquely -háevéhé
named well -pėhévevéhe
nap -évenome
nape -háne'e
nape - on the hehané'e
Nape - Red Ma'kėháne'e
nape - sit with hands folded behind the -toehane'énȧhtsee'e
nape bump - fall -póehane'éšé
nape rash - have -anéehane'é
nape (back of neck) -hane'é
napkin nėhahtsenáhestȯtse
· nėhe'onáxestȯtse
narrative suffix -ho
· -on
narrow -nėškómo'eotse
narrow ground -nėškómoma'o'e
narrow nose - have a -sóhkomeesé
nasal voice - have a -nėhpo'eesé'hahe
nasty talk -xónetameéestse
nasty! áhe
Nation Standing Woman Héstaneóó'e
Nation Woman Héstáné'e
Native American xamaevo'ėstane
Native American Church Mátȧhéve'hanahtȯtse
Native American Week Xamaevo'ėstaneo'o Tsé'amo'eétȧhévȯse
native sage xamaevánó'ėstse
nature's call -mémėsta'é
nauseous - be -héheotomóhtahe
Navaho Póevónáne
Navaho area Póevónaēno
Navaho place Póevónaēno
Navaho Woman Póevónae'héhe
Navahos Hotamó'keeho
navel hésta'he
· -hta'né
· -htsésta'he
· -sta'né
navel bulge out -né'sėstá'né
naw! nee
NBA finals ho'óxeévo'sóó'e éseváohestȯtse hohtsemo
near á'e
· háhane-
· -háhanehe
· káhkėse
· -kásó
near the wall ho'xó'e
near-sighted -ka'óosané
necessarily hó'ke-
necessity hó'ko-
neck he'ȯtse
· hestse'otse'ko
· -htse'ȯtse
· -notová
neck - my nȧhtse'ȯtse
Neck - Red Ma'kėháne'e
neck - warm -éxovenotová
· -éxovenotová
· -éxovenotováahe
neck bone he'otse'ko
neck cramp -hesenotováotse
neck scarf éxovenotováahestȯtse
necklace ho'ota
· -vo'ota
necklace - put on -e'to'ótaná
necklace - wear a -he-vo'ótane
necklace - wear a good -pėhévo'ótaná
necklace horse(s) -e'to'ótano'hamé
neckpiece - wear a good -pėhévo'ótaná
necktie ho'ota
· vé'ho'évo'ota
need -nótohá
need to hé- ... tanó
needle vé'ho'ėškóovo'hestȯtse
needle - herpodermic heséeotséhe'kȯhevahtȯtse
needle - medical he'kȯhevahtȯtse
needlessly aéstom-
· aéstome-
· aéstome-
· kánome-
needlessly cry -aéstoma'xané
NEG he'nó-
· móxho'nó-
· sáa-
negative ho'nó-
· -vé'ȯhkahtse
negative - be -óvetanó
negative counterfactual mėsáa-
negative suffix for inanimate intransitive verbs -hane
· -hané
negative talk -vé'ȯhkahtse
negatively do -hetsevávo'eétahe
negatively say -hetsevávó'ané
negatively treat s.o. -hetsevávo'eéh
Negro mo'ȯhtáevé'ho'e
Negro woman mo'ȯhtáevé'ho'á'e
NEG.SFX -haneh
· -hé
neighbors - our -vésto'tsém
nephew -e'hahamóon
· hee'hahamóono
· hee'hahemóono
· -tsénota
nephew - have a -he-e'hamóone
nephew - have a cross- -he-tsénotahe
nephew - have s.o. as -he-tsénotȧhé'tov
nephew - have s.o. as a -he-e'hamóoné'tov
nephew - his/her hee'hahamóono
· hetsénotaho
nephew - my natsénota
· tséhee'hahamóonéto
· tséhetsénotȧhéto
nephew - the one who is my cross- tséhetsénotȧhéto
nervous -éohová
· nonótov-
· -nonótovetanó
nest htsevȯhe ison
Nest vȯhe'so
nest vȯhe'so
nest - make -vȯhe isonané
nestling mónevata
nestling - little mónevátȧhéso
net fish -onó'ȯhené
net s.o. -onó'ham
netted hoop hóhtséme
· hohtsemo
· hó'xėséme
netting hotóénóvéhe
never tšėhe'še-
nevertheless ésóse
· hóovóhponeto
· nėškemȯse
· ósóse
· váhtome-
nevertheless ?? vé'eveto
new -mónahe
· -móna'e
· -mónoestá
new dress - wear -mónoestá
New Eagle Mónenetse
new information) hetá'hanéhe
· taa'háanéhe
· taa'háanevóhe
· táa'hanehe
· tsea'háanéhe
· tsea'háanevóhe
new moon -hóooése
New Mouth Mónáhtsėstse
New River Móneó'he'e
new shoe móno'keha
new shoes - wear -móno'kėhaná
New Standing Móneóó'ėstse
new students tsé-móneasėtȯxe'ėstónese
New Testament véstomóo'hanestȯtse tsémóna'e
new year āā'e émóna'e
· Áa'e tsémóna'e
New Years Áa'e tséhmóna'e
newborn - be -mónėhestáotse
newborn fawn hestó'kėhéso
newly móne-
newly hang -mónėhoése
news -anoh(n)
· hósėstoo'o
· hotónȧhtsestȯtse
· -htósėstoo'o
· néstomónestȯtse
newspaper hóo'xevávȯxe'ėstoo'o
next hóna'ove-
· hóna'oveto
· hóse-
next month - be the -nétȧhévoeme
next to -pȧhono'tá
· -papȧhono'tá
next to wall nó'óse
next tp pȧhoe-
next week ma'taamėstȯheéno'e
next.to.wall nó'ȯséma
Nez Perce Otaesétane
nice - be -pėhévoéstomo'he
nice design -pėhévȯhtȧheve
nice face -pėhévéné
nice legs - have -pėhéveóhtá
nice music - be -pėhévenonétó
· -pėhévenonétó
nice paint -pėhévóma'é
nice personality - have a -pėhévoéstomo'he
nice room - be a -pėhévene'ho'ta
nice shirt hohtȯhtȧhéve-éstse'he
nice voice -pėhéve'hahe
nice voice - become -pėhéve'hahéotse
nick -héškan
nick s.o. -héškan
nick s.o. in shooting -héškemas
nicked -tovó'eotse
· -tovó'eotse
nickel mo'ȯhtáema'kaata
nickname ná'so'eévevéhestȯtse
niece -he-'hamehe
· he'hameho
· hestónȧhamóono
· -htónȧhemóone
· -'hame
niece - have a -he-'hamehe
· -he-stónȧhamóone
niece - have s.o. as -he-stónȧhamóoné'tov
niece - his/her he'hameho
· hestónȧhamóono
niece - my cross- na'hāme
night -ené
· táa'e
· taa'éva
night - be -taa'eve
night - snow all -vóonéétó
Night Bear Taa'évanáhkohe
· Taa'évenáhkohe
night clothes -naóotsévėsané
Night Pemmican Woman Taa'éamé'e
Night Sitting Taa'évȧhoo'ėstse
· Taa'évȧxhoo'ėstse
Night Stepper Taa'évȧho'ne'e
Night Wolf Taa'évȧhó'nehe
night-clothed -taa'évėsané
nightgown -naóotsévėsané
· taa'évoestȯtse
nighthawk pe'e
Nighthawk Flies About Pé'ȯhtsévé'hȧhtse
nightingale vóonȧhtóohéhe
nightlight taa'éva vóho'ho'ėho'hóvahtȯtse
nightly totáa'éva
nightmare -héhpȯhénome
· héhpȯhénomestȯtse
nighttime environment - be -taa'évoománo'e
Nightwalker Taa'évȧhtamēhnėstse
· Taa'éveameōhtse
Nightwalking Woman Taa'éveóhtsé'e
night.be.RESULT -taa'éveotse
nine sóohto
· sóohto
· -sóohtȯhánėstse
· sóohtȯhe-
· sóohtȯhe-
· sóohtȯhn
· -sóohtȯhnoeme
· -sóohtoxe
nine groups of sóohtȯhnóve
nine in number - be -sóohtohá
· -sóohtȯxe
nine o'clock -sóohtȯhnȯxe'ohe
· -sóohtȯxe'ohe
nine times sóohtoha
nine years old -sóohtȯheaénamá
nine (of cards) tsé-sóóhtóha
nineteen of (mȧhtohto) hóhtȧhsóohto
nineteen times (mȧhtohto) hóhtȧhsóohtoha
ninety sóóhtȯhnó'e
· sóohtȯhnó'e-
ninth -sóohtȯhna'ónétó
ninth graders tsé-sóohtȯhatse tséhoéstose
ninth one tsésóohtȯhna'ónéto
nipple he'enénestȯtse
· he'evone
· -vononá
nipple (of breast) -vo'sené
· -vone ??
nipple(s) -he'evoné
nit henenó'šėškéso
nits henenó'se
· -htsenenó'same
nits - have -henénó'sané
· -heseené'same
· -he-stsenenó'same
nits - scratch -axéestaemá
no a'áahe
· hová'ȧháne
No Vonėstséáhe
no more than tó'tšėše-
No Naming Woman Motséóhné'e
no pity - have -nanónehe
noble véhon-
· véhone-
nobody hovánee'e
· vo'ėstane
nocturnal emission - have a -ho'améšé
noise -'šeme
· néstonevave-
· -néstoohétó
· -pe'pe'évánené
noise - make a lot of -háevėhasené
noise while flying - make -néstonévave'háoohe
noise.laugh -pe'peátamao'ó
noisily chew s.t. -kó'konóhtá
noisily eat -kó'konósané
noisily grind teeth -kó'konósané
noisily walk -xáevanohtsé
noisy -háahtóohe
· homȯhe-
· -homȯhéstá
· -homȯhévone
· momo'-
· -momo'évone
· pe'pe-
· pe'pe-
· -pe'pe'évone
noisy buttocks sound from falling - make a -háevavé'ėšéšé
noisy feathers -háevavetsénoona'xe
noisy muffler -háovȧho'hová
noisy walk -háévánohtsé
Noisy Walker Néstónéváhnėstse
· Néstónéváóhtsėstse
· Ȯx-háevánóhtsėstse
· Xáévánóhtsėstse
Noisy Walking Woman Áméváóhtsé'e
Noisy Woman Néstónéváóó'e
NOM -htȯtse
nominalizer -htón
· -htóv
nominate s.o. -mé'eenan
· -mé'nééh
· -nééh
· -sé'oe'o'h
nonfiction movies tsésáa'oné'seómȯxe'a'háhanéhee'ėstse
non-skid -hohpo'hahe
non-slippery -hohpo'hahe
nonstop - do (something) -véseotse
noodle -nȯsóenené
noon -kónoéstá
· sétoéšeéve
· -sétovoése
· -sétovoéstá
· sétovoéšeēva
noon - be -mésėhévoéstá
noontime - have -sétovoéstanené
noose nȧha'ónȯséó'o
normal oóxésta
· oóxhésta
north notāma
North Notamota
north - face -notama'e'tá
north - go -nómehné
· -nómeohtsétó
North Facing Buffalo Hotóá'e Ȯhnotama'ee'ėstse
North Facing Woman Noma'é'e
north go -notameohtsé
North Platte River Méne'éo'hé'e
North Walker Nómeōhtse
North Woman Notamé'e
· Notamé'héhe
northeast sétóve hesénȧhéstó'éno naa notāma
Northern Arapaho Váno'étane
Northern Cheyenne Ȯh-mésėhé'e
· Ȯh-mésėhé'e
Northern Cheyenne area Notamemésėhéno
Northern Cheyenne country Ȯh-mésėhéno
Northern Cheyenne person Hotameohméseestse
· Notameohméseestse
· Ȯhméseestse
· Ȯh-méseestse
· Ȯhméseestse
Northern Cheyenne woman Ȯh-mésėhé'e
Northern Cheyenne Woman Mésėhé'e
Northern Cheyenne woman Mésėhé'e
· Ȯh-mésėhé'e
Northern Cheyenne woman - be -notameȯhmésėhé'eve
Northern Sioux Náhtovona
Northern.Eater Notameohmésėhétane
nose -esé
· Hoxeēse
· -'evo
· ma'evo
· na'evo
· Némee'ėse
· -tó'toeesé
nose - blow -he'eemá
· -he'eemá
nose - broken -é'eesé
nose - ground -péeeesé
nose - have a crooked -némeesé
nose - have a narrow -sóhkomeesé
nose - have a small -tšėške'eesé
nose - wipe -he'eemá
· -he'eemá
nose beaded -eséoxa'ȯhénėstse
nose bump -póoeséše
· -póoešéše
nose mask horse(s) -nėhpeeséetȯhe'hamé
· -nėhpeeséeto'hamé
nose numb -naeesé
· -naeeséohtsé
nose rash - have a -anéeesé
nose red from cold -ma'eesévose
nose (upper front part) of a moccasin -esé
nosebleed -matomené
· -matomenéotse
nosebleed - lie with -matomenéšé
nosebleed medicine matomenéheséeo'ȯtse
nosed - knob -a'eesé
nosed - pug -a'eesé
· -a'keesé
nosed knob -a'keesé
nosey -éseesé'ó
· -éseesémeohe
· -sé'henȯhkahe
· -vovóhpona'ósané
nostril -htátseemá
· -htátseeme
· mȧhtátseeme
nostrils - have big -tótȧhpe'eóetaeesé
· -tótȧhpe'ėstátseemé
nostrils flared -tsėhetátseeše'še
nostril(s) -htátseemé
nosy -sé'henoenóohe
not ho'nó-
not done ho'ėspe-
not done (cooked) -ho'ėspȧho'tá
not enough room -mȧsého'kó
not listen -otaa'está
not live up to s.o. -noosenóvȧhé'tov
not live up to s.t. -noosenóvahe
not many -tȯhkomahe
· -tȯhkomó
not much hovee-
· -tȯhkomahe
· -tȯhkomó
not pay attention to hóvotsée-
Not Quite A Bear Ho'ėspenáhkohe
not recently nȧháxe-
not serious -nótovahe
not soon nȧháxe-
not succeed -nétȯhnéotse
not want to hear anything -nėhpo'e'ėstáotse
Not-done Crow Ho'ėspeóoetane
nothing hová'éhe
· hová'ėhéstónėhéva
· ná'tome-
· neeme'se-
· -pónohtó
nothing - for aéstom-
nothing else mámáhta
Nothing to it! hotáma'e
notice hotónȧhtsestȯtse
notice s.o. -homáotsé'tov
notice s.t. -homáotsé'tá
· -méšená
notify -hotonová
notify quickly hotoneváen
notify s.o. -hoton
November He'koneneéše'he
· He'konenéhe
· Ma'xėhe'konéneéše'he
novice -hoxa'eta
now haa
· hétsėstseha
· hétsetseha
· sá'-
· tšėše-
· vená-
now and then totóne'še
nowhere tó'hove
· tósa'e
nuclear weapon ma'xevoneoestȧho'hovahtȯtse
nude vóvo'k-
nudge tsé'-
nudge s.o. -tsé'eoha'ov
numb -naeohtsé
numb - become -naeotse
numb leg -naeškóhtáohtsé
numb legs -nonaeškóhtá
numb nose -naeesé
number hoéstonestȯtse
· -néso'ohe
· -nóhone
· -sóohtoxe
numb.lets.become -nonaeškóhtaotse
nun ma'heónevé'ho'á'e
· Mo'ȯhtávoestá'e
· tsémo'ȯhtávóéstȧhtse
nurse naa'éve'ho'á'e
· -néh
· -nene
· -nene
· nénééhe
· -néneotse
nurse - want to -nénétanó
nurse child(ren) -néstovohe
nurse lie -nénešé
· -néstovȯhešé
nurse on s.o. -nénom
· -nénót
nurse sitting -néstovȯhee'e
nurse standing -néneóó'e
nurse s.o. -néstovȯhet
nurture s.o. -éšeeh
nut oó'xȯseo'o